slownikekonomiczny.pl

Cło (Ekonomia międzynarodowa)

Cło jest kluczowym pojęciem w dziedzinie ekonomii międzynarodowej, odgrywającym istotną rolę w regulowaniu handlu międzynarodowego. Jest to podatek nałożony przez rząd na towary importowane lub eksportowane przez granice kraju. Cła mają na celu ochronę krajowego rynku przed konkurencją zagraniczną, generowanie dochodów dla rządu, a także mogą służyć jako narzędzie polityki zagranicznej. W tym artykule przyjrzymy się bliżej definicji cła, jego rodzajom, celom oraz wpływowi na gospodarkę światową.

Rodzaje i cele cła

Cła można podzielić na kilka głównych kategorii, w zależności od ich celu i sposobu naliczania. Najbardziej rozpowszechnione to cła ad valorem, cła specyficzne oraz cła mieszane.

• Cła ad valorem są naliczane jako procent od wartości towaru. Są to najczęściej stosowane cła, ponieważ łatwo jest obliczyć ich wartość na podstawie ceny towaru.
• Cła specyficzne są naliczane jako stała kwota na jednostkę towaru, niezależnie od jego wartości. Mogą one być stosowane, na przykład, do towarów, których wartość trudno jest dokładnie określić.
• Cła mieszane łączą w sobie elementy cła ad valorem i cła specyficznego, stosując obie metody naliczania w zależności od rodzaju towaru.

Cele nałożenia cła są różnorodne i zależą od polityki gospodarczej danego kraju. Główne cele to:

• Ochrona krajowego przemysłu przed konkurencją zagraniczną, poprzez podniesienie cen importowanych towarów, co czyni produkty krajowe bardziej konkurencyjnymi.
• Generowanie dochodów dla rządu, które mogą być wykorzystane na różne cele publiczne, takie jak infrastruktura, edukacja czy obronność.
• Regulacja bilansu handlowego, poprzez ograniczenie importu towarów i promowanie eksportu, co może przyczynić się do poprawy bilansu handlowego kraju.
• Realizacja celów polityki zagranicznej, na przykład poprzez nałożenie cła na towary z krajów, z którymi relacje polityczne są napięte.

Wpływ cła na gospodarkę

Nałożenie cła na towary importowane lub eksportowane ma znaczący wpływ na gospodarkę zarówno krajów nałożonych, jak i krajów, z których towary są importowane. Wpływ ten może być zarówno pozytywny, jak i negatywny, w zależności od wielu czynników, w tym od elastyczności popytu i podaży, struktury rynku oraz ogólnej polityki gospodarczej kraju.

Pozytywne aspekty cła obejmują ochronę młodych lub słabiej rozwiniętych sektorów gospodarki przed konkurencją zagraniczną, co może przyczynić się do ich rozwoju i modernizacji. Cła mogą również generować znaczące dochody dla rządu, które mogą być wykorzystane na inwestycje publiczne.

Z drugiej strony, negatywne skutki cła mogą obejmować wzrost cen dla konsumentów, co jest szczególnie widoczne w przypadku towarów, dla których nie ma krajowych substytutów. Może to również prowadzić do retorsji ze strony innych krajów, co może eskalować do wojen handlowych, negatywnie wpływając na globalny handel. Ponadto, długoterminowo wysokie cła mogą hamować innowacyjność i efektywność krajowego przemysłu, ponieważ brak konkurencji zagranicznej zmniejsza bodźce do poprawy.

Podsumowując, cło jest ważnym instrumentem polityki ekonomicznej, który może być wykorzystany do osiągnięcia różnych celów gospodarczych. Jednak jego skuteczność i wpływ na gospodarkę zależą od wielu czynników, w tym od kontekstu gospodarczego, politycznego i społecznego danego kraju. Ważne jest, aby decyzje dotyczące cła były podejmowane z uwzględnieniem potencjalnych korzyści i kosztów, zarówno w krótkim, jak i długim terminie.